Jerzy Jurga


Jerzy Jurga to postać, która stworzyła niezatarte ślady w polskiej sztuce. Urodził się 3 lipca 1940 roku w Śremie, gdzie również zakończył swój żywot 13 lutego 2009. Był to wyjątkowy artysta malarz oraz konstruktor kusz, którego twórczość miała wpływ na wielu młodych artystów.

Jego edukacja rozpoczęła się od ukończenia Studium nauczycielskiego o kierunku wychowanie plastyczne. Dodatkowo, specjalizował się w historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie zdobył gruntowną wiedzę na temat sztuk pięknych w roku 1984.

Na początku swojej kariery zawodowej, Jerzy Jurga pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej, jednak później skupił się na wychowaniu plastycznym w Liceum Ogólnokształcącym w Śremie, gdzie uczył od 1969 do 1984 roku. Jego ogromna pasja do sztuki przejawiała się również w działaniach na rzecz lokalnej społeczności – prowadził otwarte wykłady o sztuce w Bibliotece Publicznej w Śremie, co przyczyniło się do popularyzacji sztuki w regionie.

Pomimo licznych obowiązków pedagogicznych, Jerzy Jurga nigdy nie zapomniał o swojej artystycznej pasji. Spędzał resztę swojego czasu twórczo, angażując się w różnorodne projekty artystyczne, które pozostawiły po sobie trwały ślad w sztuce.

Malarstwo

Początki twórczości Jerzego Jurgi to realistyczne obrazy, które artysta malował głównie z natury. W latach 60. jego prace zaczęły ewoluować w kierunku abstrakcji, co zaowocowało stworzeniem dzieł malowanych w technice olejnej, charakteryzujących się ciemną paletą kolorów. Z biegiem czasu Jurga wykształcił wyjątkowy i rozpoznawalny styl, w którym olej ustępował miejsca technikom mieszanym.

Jednym z kluczowych elementów jego twórczości jest specjalistyczne przygotowanie i gruntowanie blejtramu, co skutkuje chropowatą powierzchnią obrazów. Ten efekt jest dodatkowo podkreślany przez staranne rozmieszczenie wypukłych obiektów, co nadaje większej głębi i tekstury kompozycjom. Zamiast klasycznego malarstwa olejnego, Jurga często decydował się na stosowanie podbarwionego rysunku, który nakładał na obraz dwukrotnie, przy czym ostateczna wersja powstawała po ponownym gruntowaniu płótna.

Dzieła Jerzego Jurgi można zakwalifikować jako przedstawieniowe, chociaż przedstawiana rzeczywistość jest znacznie przetworzona oraz celowo uproszczona. W jego pracach dostrzega się wpływy surrealizmu oraz stylu „naiwnego”, który czerpie inspiracje z dziecięcej wyobraźni i malarstwa prymitywistów. Artysta prezentuje ludzi i obiekty w zredukowanych formach, które są flotowane o elementy geometryczne, takie jak okrąg czy prostokąt, a także w formach niemimetycznych.

W palecie dominują odcienie bieli oraz różne szarości, co nadaje obrazom specyficzny nastrój. Jedną z interesujących podgrup twórczości Jurgi są tak zwane obrazy zapisywane, które przedstawiają ludzkie sylwety oraz figury geometryczne, tworzone z mnóstwa małych piktogramów. Te symboliczne przedstawienia ukazują życie artysty oraz upływ czasu w sugestywny i kreatywny sposób.

Konstrukcja kusz

Jerzy Jurga swoją pasję do konstrukcji kusz odkrył przypadkowo, co miało miejsce w roku 1985. Wtedy, jako uczestnik zawodów łuczniczych, znalazł się w sytuacji, kiedy to zabrakło mu strzałów oraz cięciw. Wobec tego, zrodziła się w nim myśl o stworzeniu prymitywnej kuszy. To wydarzenie zapoczątkowało jego fascynację w kierunku tej dziedziny sztuki.

Od 1989 roku, Jerzy Jurga zyskał status członka The British Crossbow Society, co poświadczyło jego zaangażowanie oraz umiejętności w rzemiośle konstrukcji kusz. Jego imponująca kolekcja tych wyjątkowych przedmiotów jest obecnie prezentowana w Muzeum Śremskim, które stanowi ważne miejsce dla miłośników tej formy sztuki.

Warto zaznaczyć, że prace Jerzego Jurgi, zarówno obrazy jak i kusze, miały okazję do licznych wystaw w renomowanych muzeach oraz galeriach, nie tylko w Śremie czy Poznań, ale także w innych miastach Wielkopolski i Polski. Dodatkowo, jego dzieła miały również swoje miejsce za granicą, na przykład w Chicago w 1991 roku.

Retrospektywa jego twórczości odbyła się w 2007 roku w Galerii Miejskiej „Arsenał” w Poznaniu, gdzie odwiedzający mogli podziwiać jego artystyczne dokonania. Jednak znaczenie jego twórczości wykracza także poza same wystawy. W 1990 roku powstał film dokumentalny zatytułowany Mapa pogody, w reżyserii Grażyny Banaszkiewicz, który ukazuje życie i dorobek artysty, pozwalając widzom głębiej zrozumieć jego twórcze inspiracje.

Dom i rodzina

Jerzy Jurga prowadził swoje życie w malowniczym mieście Śrem, gdzie miał swoje miejsce pracy oraz mieszkanie. Warto zaznaczyć, że miejscem, które przyciągało młodzież, była kawiarnia o nazwie „Kerber”, usytuowana przy ul. Zachodniej, w pobliżu jego dawnego miejsca zamieszkania. To kultowe miejsce spotkań, szczególnie dla lokalnej młodzieży licealnej, pełniło również rolę sceny dla licznych koncertów rockowych i bluesowych. Niestety, klub uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, który miał miejsce w nocy z 7 na 8 grudnia 2009 roku.

Od 1978 roku Jerzy Jurga stał się również właścicielem zabytkowej chaty zlokalizowanej w Grodzewie, tuż obok Śremu. To właśnie tam, latem, spędzał czas na pracy i twórczości artystycznej. W przeszłości zamieszkiwał także w „Białym Gościńcu”, który był dawną karczmą, usytuowaną w miejscu historycznej przeprawy przez rzekę Warta, na południe od Dąbrowy oraz Grodzewa. Obecnie miejsce to jest ruiną, ale z pewnością wciąż przywołuje wiele wspomnień.

W życiu osobistym Jerzy Jurga zawarł związek małżeński dwukrotnie. Jego pierwsza żona, Hanka z d. Jankowską, zmarła w 1982 roku, a Jerzy ożenił się ponownie w 1984 roku z Gabrielą Kerber, która odeszła w 2008 roku. Z tego związku miał dwoje dzieci: córkę Monikę oraz syna Kubę, którzy niewątpliwie stanowią ważną część jego życiowego dorobku.

Przypisy

  1. AdamA. Podsiadły AdamA., EwaE. Bąk EwaE. (red.), Słownik biograficzny Śremu. Cz. 2, Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego, 2020 r., s. 114-118, ISBN 978-83-951845-2-9, OCLC 1183357813.
  2. Jurga – kunszt i niezależność. [dostęp 23.09.2008 r.]
  3. Bliżej sztuki. [dostęp 23.09.2008 r.]

Oceń: Jerzy Jurga

Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:20