Marcel Szary

---

Życiorys

Marcel Szary był znaczącą postacią w historii Polski, zwłaszcza w okresie PRL-u. Już jako uczeń dołączył do NSZZ „Solidarność”, co otworzyło przed nim możliwości aktywnego uczestnictwa w ważnych wydarzeniach społecznych. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych pełnił rolę koordynatora w działającej w podziemiu Solidarności w Zakładach im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu, gdzie miał istotny wpływ na morale i zaangażowanie pracowników w trudnych czasach. Po 1989 roku odstąpił od działalności w związku, uznając, że jego działania stały się zbyt ugodowe i nie odpowiadały zmianom społecznym.

W czerwcu 2004 roku Marcel Szary był jednym z inicjatorów powołania komisji Inicjatywy Pracowniczej w Zakładach im. Hipolita Cegielskiego. To działanie miało na celu lepszą reprezentację pracowników w zarządzie zakładów. W latach 2007 i 2008 pracy w H. Cegielskiego towarzyszyły napięcia płacowe, które zaowocowały organizowaniem wieców, znanych jako „płyty”. Ta forma protestu sięgała czasów strajków w 1956 roku, kiedy to pracownicy gromadzili się wokół płyt traserskich (o wysokości około 1,5 m), by rozmawiać o swoich postulatach i domagać się zmian.

Marcel Szary stał się jednym z głównych mówców podczas tych wieców. Niestety, jego działalność nie przeszła bez echa. W 2008 roku wszczęto przeciwko niemu proces karny, oskarżając go o zorganizowanie trzech nielegalnych wieców. W 2009 roku sąd uznał go za winnego i nałożył grzywnę. W swoim wyroku wskazano, że wiece, choć trwały krótko (od 15 do 30 minut), miały charakter strajku, ponieważ wiązały się z odejściem pracowników od maszyn.

W 2007 roku życie Marcela Szarego zostało dotknięte osobistym dramatem, gdy zdiagnozowano u niego białaczkę. Po pewnym czasie, w lutym 2010 roku, trafił ponownie do szpitala, gdzie aktywnie angażował się w obronę praw pielęgniarek. Zmarł 30 marca 2010 roku, a jego pamięć uczczono pochówkiem na cmentarzu Miłostowo w Poznaniu (pole 51, kwatera 1). Nie ulega wątpliwości, że jego działalność miała trwały wpływ na życie wielu ludzi i była istotną częścią historii ruchu pracowniczego w Polsce.

Upamiętnienie

Marcel Szary to postać znacząca w historii współczesnego ruchu robotniczego, który został uhonorowany w ramach różnych inicjatyw kulturalnych i artystycznych. Jako jeden z głównych protagonistów Teatru Ósmego Dnia, brał udział w projekcie teatralnym zatytułowanym „Ceglorz”, którego premiera miała miejsce w dniach 25-26 czerwca 2013 roku. Inicjatywa ta posłużyła jako forma upamiętnienia ważnych wydarzeń związanych z historią ruchu robotniczego, prezentując je w formie historii mówionej.

W 2013 roku, w Bytomiu, zorganizowano projekt Metropolis, w ramach którego Rafał Jakubowicz stworzył niezwykłą instalację artystyczną pod nazwą „Płyta”. Jej celem było uhonorowanie Marcela Szarego oraz jego aktywności w organizowaniu strajków, które miały kluczowe znaczenie dla lokalnej społeczności.

Aby w pełni docenić wkład Marcela Szarego, warto również zwrócić uwagę na książkę autorstwa Jarosława Urbańskiego, zatytułowaną „Strajk. Historia buntów pracowniczych”, która została wydana przez Wydawnictwo RM w Warszawie w 2024 roku. Publikacja ta stanowi cenne źródło wiedzy na temat ruchu robotniczego oraz jego ulubieńców w historii.

---

Oceń: Marcel Szary

---